حجت‌الاسلام والمسلمین مریجی در نشست علمی «رابطه جامعه شناسی با تاریخ»:
راه پیمایی اربعین مصداق کاملی از رابطه متقابل جامعه شناسی و تاریخ است
حجت‌الاسلام والمسلمین مریجی به تبیین رابطه علم جامعه شناسی وعلم تاریخ پرداخت و گفت: راه پیمایی اربعین مصداق کاملی از رابطه متقابل جامعه شناسی و تاریخ است؛ این که بیست میلیون نفر از جوامع و فرهنگ های مختلف با یک هدف و در یک مسیر مشترک راه پیمایی داشته باشند، در قاموس مبانی فکری و نظری غرب نمی گنجد و بسیاری از نظریات و دیدگاه های جامعه شناسان غربی را به چالش کشیده است؛ لذا بایکوت خبری و رسانه ای می شود.
به گزارش روابط عمومی مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(علیه‌السلام)، نشست علمی «رابطه جامعه شناسی با تاریخ» با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین شمس الله مریجی، رییس دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام و مؤسسه امام رضا علیه السلام و با حضور جمعی از طلاب و پژوهشگران رشته تاریخ اهل بیت علیهم السلام به همت معاونت پژوهش مؤسسه امام رضا(ع) در سالن جلسات این مؤسسه برگزار شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین مریجی به تبیین رابطه علم جامعه شناسی و علم تاریخ پرداخت و اظهار داشت: در این زمینه چهار دیدگاه وجود دارد که دیدگاه نخست بر عدم ارتباط این دو علم تأکید می ورزد و معتقد است، این که در گذشته چه وقایعی اتفاق افتاده و چه شخصیت هایی بوده اند، ارتباطی به حال ندارد و با منفک دانستن تاریخ از جامعه شناسی به نوعی امتداد اجتماعی و در نتیجه تحلیل حوادث امروز با نگاه به گذشته را نمی پذیرد.
وی با اشاره به دیدگاه «لئو اشتراوس» بر عدم رابطه جامعه شناسی با تاریخ ابراز داشت: وی فرهنگ و قانون هر جامعه را مختص به خودش دانسته و جوامع را متباین بالذات می داند؛ بدین جهت تسری دادن فرهنگ و قانون یک جامعه به دیگر جوامع را در صورت عدم ارتباط متقابل، ناممکن دانسته است.
رئیس موسسه آموزش عالی امام رضا(ع) افزود: دیدگاه دوم، تاریخ را پدر علم جامعه شناسی و ابزار شناخت جوامع می شمارد؛ بنابراین برای تجزیه و تحلیل رفتار حال جوامع باید تاریخ و گذشته آنها تبیین شود، در غیر این صورت جامعه شناسی بدون ابزار خواهد بود.
وی دیدگاه سوم را زاویه مقابل این دیدگاه خواند و گفت: دیدگاه سوم به تقدم جامعه شناسی بر تاریخ اصرار دارد و معتقد است، تاریخ تابع جامعه شناسی است و اگر جامعه شناسی نباشد، تاریخ همانند اعداد پراکنده و دانه های تسبیح، هیچ انسجام و به هم پیوستگی ندارد، با این تعریف، علم جامعه شناسی به تاریخ، ساختار داده و آن را نظام مند کرده است.
رییس دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام به دیدگاه چهارم و ارتباط تاریخ و جامعه شناسی اشاره و خاطرنشان کرد: در این دیدگاه بین علم جامعه شناسی و علم تاریخ، رابطه دو سویه برقرار می شود و به جای تأکید بر تباین و تضاد یا رابطه یک سویه، نوعی هم افزایی و هم پوشانی حاکم است؛ این که تاریخ را بخوانیم، بازسازی، بازخوانی و تحلیل داشته باشیم، تا حال و آینده را بسازیم؛ همان گونه که آیت الله جوادی آملی، تاریخ را در صورتی مفید شمرده اند که امتداد اجتماعی و تحلیل رفتار جوامع را به دنبال داشته باشد، با همین نگاه، امروزه بحث امتداد اجتماعی در فقه نیز مطرح می شود.
وی اربعین را مصداق جامع ارتباط تاریخ و جامعه شناسی دانست و تأکید کرد: راه پیمایی اربعین بسیاری از نظریات و دیدگاه های جامعه شناسان غربی را به چالش کشیده است، این که بیست میلیون نفر از جوامع و فرهنگ های مختلف با یک هدف و در یک مسیر مشترک راه پیمایی داشته باشند، در قاموس مبانی فکری و نظری غرب نمی گنجد؛ لذا بایکوت خبری و رسانه ای شده است.
حجت‌الاسلام والمسلمین مریجی با معرفی کتاب «جامع التواریخ» اثر رشیدالدین فضل الله همدانی افزود: جوامع بشری دارای اشتراکات و افتراقاتی هستند، ارزش های دینی مبتنی بر عقل و نقل یا ارزش های غیر دینی مبتنی بر سلیقه و هنجارهای اجتماعی دارند که می توان بر روی مشترکات تأکید داشت و حتی با کمک تاریخ ویک فرهنگ خاص، ارزش های حاکم را عوض کرد؛ قوانین وحکومت واحدی تأسیس کرد؛ چنان که ایجاد حکومت جهانی مهدوی(عجل الله فرجه) در راستای همین نوع نگاه است.
