معاون پژوهش موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا (ع) گفت: بر اساس روایات، میانه روی در معیشت دارای سه حوزه ی اساسی است: یکی از آن ها میانه روی در کسب می باشد؛ رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم تلاش گر در راه معیشت خانواده را چون مجاهد راه خدا می دانست.
به گزارش روابط عمومی موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا (ع)، حجت الاسلام و المسلمین موری در گفت و گویی ضمن تبریک دهه کرامت و میلاد امام رضا(ع) سخنان خود را با ذکر حدیثی از امام رضا (ع) آغاز کرده و گفت: امام رضا عليه السلام فرمودند: لا يَسْتَكْمِلُ عَبْدٌ حَقيقَةَ الايمـانِ حَتّى تَكُونَ فيهِ خِصالٌ ثـَلاثٌ: اَلتـَفـَقـُّهُ فىالدّينِ، وَ حُسْنُ التَّقْديرِ فِى الْمَعيشَةِ وَالصَّبْرُ عَـلَى الرَّزايا؛ هيـچ بنده اى به كمال حقيقى ايمان نمى رسد، تا اينكه اين سه خصلت در او باشد: دين شناسى. اندازه و برنامه ريزى در زندگى. شكيبايى بر سختي ها و ناملايمات
حجت الاسلام والمسلمین موری در توضیح حدیث امام رضا (ع) ابتدا به تبیین مفهوم دین شناسی پرداخت و با اشاره به روایتی از امام صادق(ع) در زمینه اهمیت این موضوع ادامه داد: امام صادق(ع) ضمن دعوت به دین شناسی و ژرف نگری در مسائل دینی (تفقهوا فی الدین) و در بیان هویت مکتبی و استقلال فکری و ذوب نشدن در اندیشه های دیگران که نتیجة ژرف نگری در دین و داشتن بصیرت دینی است، خطاب به یکی از اصحاب خویش به نام «بشیر دهّان» می فرماید: لا خیر فی من لا یتفقّه من اصحابنا یا بشیر: انَّ الرجل منهم اذا لم یستغن بفقهه احتاج الیهم، فاذا احتاج الیهم ادخلوه فی باب ضلالتهم و هو لایعلم؛ ای بشیر! از اصحاب و پیروان ما، در کسی که دین شناس نیست، خیری نیست.
وی افزود: امام صادق (ع) در ادامه می فرماید: یک شخص از پیروان ما اگر با دین شناسی خود به بی نیازی (و استقلال فکری و مکتبی) نرسد، به مخالفان ما نیاز پیدا می کند و چون به آنان نیازمند شود، او را در گمراهی خودشان وارد می کنند بی آن که او خودش متوجه شود.
معاون پژوهش موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا (ع) گفت: آیا غرب زدگانی که در فرهنگ بیگانه هضم می شوند، یا وادادگانی که دچار افکار التقاطی، فهم غلط و برداشت های انحرافی از دین می گردند، جز این است که به سبب ضعف بنیة فکری در شناختِ دین حق و درست از «صراط مستقیم» خارج می گردند؟
وی در ادامه اصول کلی و ریشه ای دین شناسی را برشمرد و اظهار کرد: «خداشناسی»، «نعمت شناسی»، «وظیفه شناسی» و «راه شناسی» چهار اصل کلی دین شناسی است و این اصول را میتوان از کلام مبارک امام کاظم (ع) بدست آورد.
حجت الاسلام والمسلمین موری با اشاره به حدیثی از امام کاظم(ع) گفت: امام هفتم ما شیعیان می فرماید: وجدتُ علم الناس فی اربع: اولها ان تعرف ربک، و الثانیة ان تعرف ماصنع بک، و الثالثة ان تعرف ما اراد منک، و الرابعة ان تعرف ما یخرجک من دینک؛ همة دانش مردم را (خلاصه شده) در چهار چیز یافتم: اول آن که پروردگارت را بشناسی؛ دوم آن که بدانی با تو چه کرده (و چه نعمت هایی به تو داده است)؛ سوم آن که بدانی از تو چه خواسته است و چهارم آن که بدانی چه چیزی تو را از دینت خارج می سازد.
وی در ادامه توضیحات خود در مورد حدیث امام رضا(ع) و در توضیح قسم دوم حدیث یعنی برنامه ریزی در معیشت به خطوط کلی میانه روی در معیشت اشاره کرد و بیان داشت: بر اساس روایات، میانه روی در معیشت دارای سه حوزه ی اساسی است: یکی از آن ها میانه روی در کسب می باشد؛ رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم تلاش گر در راه معیشت خانواده را چون مجاهد راه خدا می دانست.
معاون پژوهش موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا (ع) میانه روی در خرج را دومین اصل در موضوع معیشت از نگاه امام رضا علیه السلام دانست و گفت: حضرت علی بن موسی الرضا(ع) به یکی از اصحاب خود فرمود: طبق فرمایش الهی در مخارج زندگی نه بخل به خرج دهید و نه اسراف کنید.
وی میانه روی در انفاق را به عنوان اصل سوم در مدیریت معیشت از نگاه امام هشتم شیعیان معرفی کرد و بیان داشت: انفاق، یعنی هر نوع مخارج در غیر نیازهای واجب خود و خانواده که دادن هدیه به دوستان و ارحام، قرض دادن به افراد و صدقه بر نیازمندان را شامل می شود؛ در انفاقات مالی نیز قرآن کریم به پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم دستور می دهد در انفاق میانه را در نظر دارد و نه دست را کلاً ببندد و نه چندان بذل کند که برای خود هیچ نگذارد.
حجت الاسلام والمسلمین موری در ادامه به راه های دست یابی به میانه روی اشاره کرد و گفت: برای دست یابی به میانه روی راه هایی وجود دارد که تنظیم مخارج بر اساس تدبیر الهی یکی از آن هاست؛ امام صادق علیه السلام گاهی غذاهای لذیذ مصرف می نمودند و گاهی غذاهای ساده و می فرمود تدبیر ما در دست خداست؛ هر وقت وسعت روزی بدهد ما نیز وسعت در مخارج می دهیم و هر وقت روزی را بر ما تنگ کند ما نیز مخارج را محدود می کنیم.
وی در پایان برنامه ریزی و اندازه گیری در مخارج را به عنوان یکی دیگر از راه های رسیدن به میانه وری معرفی کرد و خاطرنشان کرد: بعد از مراعات اصل قبل، بایست مخارج را بر اساس نظمی خاص تنظیم نمود؛ این برنامه ریزی در روایات ما با عنوان «التقدیر فی المعیشة» یا «التدبیر فی المعیشة» مطرح شده است و رسول گرامی خدا فرمود: بیست صفت فقر می آورند؛ مثل اندازه نداشتن در معیشت؛ آن بزرگوار، این تدبیر را نیمی از معیشت دانسته اند. از مصادیق تدبیر این است که برخی بزرگان گفته اند: هر کس مالی دارد باید اسراف نکند و به تدریج خرج کند تا برای نیازهایش کافی باشد
